په قرآن کې احساساتي انضباط او له تعصب څخه ډډه کول

ایکنا – د قرآن د معارفو په سیوري کې ،پر خپلو نظرونو او غوښتنو د انسان تعصب  له مینځه ځي  او  په ناخوښو شرائطو کې   د احساساتو په کنټرولولو کې د هغه توانمنئ لوړیږي.

ځيني قرآنی باؤرونه په جذباتو کې د دقت او نظم لپاره د  انسان په احساس راپاریدا کې دچورلیز لوبوي.په حقیق کې  په احساساتو کې د دقت لپاره د قرآن کریم هڅول او ددوي منظم کول، له بل هرشي زیات د  احساساتي  منظمیدا او انضباط د نظام اساس کیدلی شي.

 د هغو سببونو یا شیانو د مثال لپاره  چې انسانان پيژني ، کله  ناکله پر دوی اغیزې شیندي ، خو تل  دهغوي سرچینه  نتیجې او آثار نه وي  او ممکنه ده اپوټه نتیجه ورکړي. قرآن کریم په یوه ځاي کې فرمائي؛ وَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ» (بقرة، ٢١۶)؛  یعني هغه څه  چې تاسو ورڅخه نفرت کوئ او  مو ناخوښ وي، نو احتمال ورکړئ چې ستاسو په کې خیر دی او  د هر هغه څه په باب چې ورسره دلچسپي لري،  نو بیا احتمال ورکړئ چې د تاسو لپاره بد دي.

 دغه آیت  آیت  پر نظرونو او غوښتو هرډول تعصب له مینځه وړي او  په انسان کې یو ډول د نظر داسې پراخوالی رامینځةکوي چې په آسانۍ سره  د خپلې عقیدې او نظر خلاف مسئلو سره معامله وکړي او د مشکلو او  ناخوښو شرائطو په مقابل کې د خوښې وړ موضوع ته د رسیدا په  سر،د مسئلې یا موضوع بل اړخ په نظر کې ونیسي او  د زغملو لازیات قدرت ورلرل شي. دغه شان حالت  انسان ته خاص آرامښت ډالۍ کوي چې  سره له دې، د خپلو سختو احساساتو او جذباتو کنټرول له لاسه ورکوي او په یوه آرام کار بدلیږي.  

دغه نظر چې ټول شیان  د خداي له له ارادې او غوښتې سره اړونده دي ، او په همدې خاطر د غم او خپګان ختمیدل هم د خداي په لاس کې دي ،   انسان ته ارامښت ورپه برخه کوي. د لوط په کیسې کې کله چې فرښتې د ښکلو ځوانانو په شکل کې مسجمې شوي وې،نو لکه چې فرمائي؛ وَ لَمَّا أَنْ جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَ قَالُوا لَا تَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَ أَهْلَكَ» (عنکبوت: ٣٣). ویره اوډار همیشه د  هغو مکروهو په خاطر پیدا کیږي، چې  درامینځةکیدا احتمال ئې راپیدا شي او غم او خپګان هغه مهال  رامینځةکیږي چې دا کرکه یا مکروه واقع شوی وي.

دغه آيت  هم په ډيرې ښکلا سره ښئ چې له خداي پرته هیڅ  مرسته او کار نه ترسره کیږي او دا  چې په  دغه شان  شي او کار باؤر نه لرې، نو تل به  د ژوند د پيښو او ترینګلتیاؤ په دلیل په غوسې او لالهاندۍ کې وې او هیڅکله به دې غمونه او غوسه  ختمه  نشي. یوازې هغه مهال به در ته آرامښت درستون شي، چې ځان  او د خپلو چارو تدبیر  په خداوندمتعال وسپارې او  دهغه په مرستې او نزدیکت سره  خپلو موخو ته درسیدا لپاره   کوشش  او هڅه وکړې.